Σάββατο, Ιανουαρίου 20, 2007

Πέμπτη, Ιανουαρίου 18, 2007

Οι Παλαιοί και οι Αρχαίοι

Πόσα πράγματα μπορείς να βρεις κατεβαίνοντας
σε ένα υπόγειο της Οδού Ηφαίστου;
Εις Άδην κάθοδος -
αλλά ανεβαίνεις με πολλές Ευρυδίκες...



Τα ξένα παλιατζίδικα τα ονομάζουν αγορές ψύλλων
(flea market, marche de puces)
Εδώ έχουν ονόματα θεών και την βοήθεια αρχαίων σοφών.



χύμα πράγματα πολύτιμα και άχρηστα,
ψάχνεις και βρίσκεις
Παλιά το λέγαν Γιουσουρούμ -
από το όνομα του πρώτου Εβραίου παλαιοπώλη.



ανάμεσα στα παλαιοπωλεία, κανονικά καταστήματα
φοράνε κι αυτά έναν αέρα παλαιότητας



οι αρχαίοι πρόγονοι πάντα βοηθάνε
(που να το ήξερε ο Σωκράτης!)



και πως να λείψει η Αφροδίτη από τον δρόμο του συζύγου της (και διαπρεπούς κερασφόρου). Αν και τους την έπεσε άσκημα με το σιδερένιο δίχτυ, όταν πηδιόνταν με τον Άρη.



Δεν ξέρω τι ήταν πιο φάλτσο: η λατέρνα ή η φωνή του λατερνατζή; Πάντως για την φωτογραφία απαίτησε αμοιβή.



Το κλασικό μαγαζί κι ο κλασικός κράχτης σε φάση εργασίας



Μισούσε που μισούσε το τραγούδι ο Χόρν - αν έβλεπε κι αυτό...



η τελευταία εικόνα: kinky boots for S/M dominas
(ή μήπως είναι η νέα μόδα;)



Φωτογράφησα την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2007

Τρίτη, Ιανουαρίου 16, 2007

Τόπος μαγικός

Οι πιο ωραίοι αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα είναι αυτοί όπου μπορείς να περάσεις όλη σου την ημέρα μόνος.

Ξέρω πολλούς που ακόμα και στην τουριστική σεζόν σου επιτρέπουν να καθίσεις σε μια γωνιά και να διαβάσεις ένα βιβλίο.

Πόσοι έχουν πάει στην Σκιλλουντία; Στην Μηδέα; Στο Ηραίο του Άργους; Στην Αρχαία Μεσσήνη; Στο θέατρο της Σικυώνος ή του Ορχομενού (Αρκαδία);

Κι εδώ στην Αττική έχουμε όμορφα μέρη: έχετε επισκεφθεί τον Ραμνούντα; Την Βραυρώνα;

Αλλά ο πιο αγαπημένος μου είναι αυτός που θα σας δείξω παρακάτω. Τρία τέταρτα από την Αθήνα και 99% θα είσαστε μόνοι.
















Είναι όμορφος όλες τις εποχές - το καλοκαίρι φουντώνουν τα πλατάνια στο ρέμα, το Μάιο γεμίζει αηδόνια. Αλλά και τον χειμώνα, γυμνότερος, είναι υπέροχος.

Ο ναός ήταν εξάστυλος Δωρικός. Δίπλα του η ιερή πήγή ακόμα αναβλύζει νερό.














Η μεγάλη στοά - από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα - είχε μήκος 110 μέτρα και χτίστηκε τον 4ο αιώνα π. Χ.















Στο θέατρο είναι πιο ωραία να μπεις από τα παρασκήνια...















και περνώντας να αντικρίσεις την σκηνή και την θυμέλη.













Από τις κερκίδες μένουν μόνον ίχνη - αλλά τα καθίσματα των επισήμων και ιερέων έχουν διασωθεί.






















Με ωραία σκαλίσματα στο πλάι.



















Το ποταμάκι πνιγμένο στα φύλλα - από κάτω τρέχει νεροσυρμή.






















Σε μία γούρνα, λίγο νερό και μερικά αγριολούλουδα - πως μπήκαν;
















Άραγε να προμάντεψε ο Νίκων Νίκωνος ότι θα φωτογράφιζα με Nikon;
















Tώρα μάθατε και τον χώρο - του Αμφιάραου, ημίθεου, μάντη και θεραπευτή, ήταν ιερέας ο Νίκων.

Κι ο μαγικός τόπος λέγεται Αμφιάρειο.
__________________________________________

Κυριακή, Ιανουαρίου 14, 2007

Equus


Τι ξέρω για τα άλογα;

Συνηθισμένος να ζω με γάτες, τα βρίσκω τεράστια.
Μερικά φτάνουν στο ύψος τα δύο μέτρα και ζυγίζουν πάνω από ένα τόνο.

Έχουν εκφραστικά μάτια και γίνονται φίλοι με τον άνθρωπο. Έχω διαβάσει πολλές ιστορίες με άλογα. Συμπονετικά όπως στον Όμηρο, γενναία όπως στο άσμα του Ρολάνδου, γελοία όπως ο Ροσινάντε του Δον Κιχώτη.

(Και ο Ριχάρδος ο Τρίτος πέθανε γιατί έχασε το άλογό του: Α horse! a horse! My kingdom for a horse!).

Για ένα άλογο, ένα βασίλειο.



Η λέξη ιππότης βγήκε από τον ίππο.
Όλη η μυθολογία και εθιμοτυπία της ιπποσύνης,

η ευγένεια και οι κανόνες συμπεριφοράς,
ξεκινάνε από το άλογο.

Οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης δεν θα υπήρχαν χωρίς τα άτια τους. Ήταν όλα επώνυμα και διάσημα.


Για πολλούς αιώνες ήσουν κάποιος αν είχες άλογο. Στην αρχαία Αθήνα ανήκες στους ιππείς, στον Μεσαίωνα στους ευγενείς.

Η κατοχή ίππου ήταν ταξική διάκριση - ο χωρικός δεν είχε δικαίωμα να έχει άλογο (άσε που δεν μπορούσε να το συντηρήσει). Γι αυτόν, τα γαϊδούρια και τα μουλάρια.

(Τώρα, για να είσαι κάποιος πρέπει να έχεις πάνω από διακόσιους ίππους).


Θυμάμαι πάντα ένα στίχο από δημοτικό τραγούδι:

«Μαύρε μου γοργογόνατε κι ανεμοκυκλοπόδη!»


Δεν ξέρω πολλά για την ιππασία παρόλο που μικρός είχα φίλους φανατικούς ιππείς (έγιναν πρωταθλητές) και τώρα δικοί μου άνθρωποι ιππεύουν πολύ συχνά.

Θαυμάζω όμως πολύ την κομψότητα της κίνησης τους, ιδιαίτερα όταν πηδάνε εμπόδια.

Όταν ήμουν μικρός ο πατέρας μου με έπαιρνε στον Ιππόδρομο. Όμως εκεί το θέμα δεν ήταν τα άλογα, αλλά τα χρήματα.

Πριν από μέρες πήγα σε ένα ιππικό όμιλο. Οι άλλοι ίππευαν, εγώ προσπάθησα να κάνω φωτογραφικά πορτραίτα αλόγων.



Έχουν μία υπερήφανη μελαγχολία στα μάτια τους.

-------------------------------------------------------------

Παρασκευή, Ιανουαρίου 12, 2007

H εποποιία των ποδιών



Για μένα ο πιο δυνατός Έλληνας φωτογράφος ήταν μία γυναίκα:

Η Βούλα Παπαϊωάννου.

Όταν είδα για πρώτη φορά την επάνω φωτογραφία μου άρεσε.

Στην δεύτερη ματιά πάγωσα.

Τα παιδιά ήταν ξυπόλητα!

Στις φωτογραφίες που τράβηξε η Παπαιωάννου τα χρόνια της Κατοχής, το μοτίβο "πόδια" παίζει καθοριστικό ρόλο.

Όπως και το μοτίβο παπούτσια.

Με συγκινεί διαίτερα γιατί έζησα αυτή την εποχή.



Οι άνθρωποι φορούσαν ό,τι έβρισκαν, ποδένονταν εκ των ενόντων. Με ταινίες, λουρίδες πανιών, γάζες...



Χιλιομπαλωμένα, σκισμένα, κομματιασμένα παπούτσια, ίσα ίσα να μην πληγώνονται τα πόδια από τους κακοτράχαλους δρόμους.



Γι αυτό, ένα ζευγάρι καινούργια υποδήματα ήταν τότε το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο.

Εκτός από αυτούς που δεν τα είχαν πια ανάγκη.



Και προσπαθούσαν να βρούνε παρηγοριά σε άλλους, περίεργους κόσμους.



_________________________________________

Τετάρτη, Ιανουαρίου 10, 2007

Photo blogging



Η φράση είναι κοινότοπη: «Μία εικόνα αξίζει όσο δέκα χιλιάδες λέξεις».

Εγώ θα έλεγα: «Μία εικόνα θαμπώνει δέκα χιλιάδες λέξεις».

Εδώ και χρόνια προσπαθώ να συνδυάσω τις δύο μεγάλες μου αγάπες. Το κείμενο και την φωτογραφία. Να δημιουργήσω έργα μέσα στα οποία η εικόνα θα προεκτείνει το κείμενο και το κείμενο θα βαθαίνει την εικόνα.

Ήδη μέσα μου αυτά τα είδη αλληλεπιδρούν. Μερικά βιβλία μου ξεκίνησαν από την φωτογραφία. Π.χ. το «Φως των Ελλήνων» γεννήθηκε από τρεις διαφάνειες που τράβηξα ένα απομεσήμερο στην Ομορφοκλησιά. Αυτές μου έδωσαν την ώθηση να αναλύσω το ελληνικό φως στα ιδεολογικά του συστατικά. Στο βιβλίο αυτό, το κείμενο πότε ακολουθούσε και πότε καθόριζε τις φωτογραφίες.

Το ίδιο συνήθως γινόταν και στα «Φωτογραφήματα», δισέλιδα «σαλόνια» που παρουσίαζα επί ένα περίπου χρόνο στο περιοδικό «Τέταρτο» και στα «Στιγμιότυπα» που εμφανίζονταν ολοσέλιδα επί δέκα χρόνια στο περιοδικό «Φωτογράφος».

Η σχέση φωτογραφίας και κειμένου είναι ιδιότυπη. Προσπαθώντας να τα συνδυάσω διαπίστωσα συχνά πως η φωτογραφία, ακόμα και η μέτρια, εύκολα επισκιάζει τον λόγο. (Από εκεί το «θαμπώνει»). Όταν μερικές φορές έδειξα αργότερα το κείμενο χωριστά, μου είπαν: «μα αυτό είναι ωραίο κείμενο!» Το είχαν ήδη δει πλάι στη φωτογραφία, αλλά δεν του είχαν δώσει σημασία.

Αναγκάστηκα να βάλω στην ανθολογία «50 χρόνια Νίκος Δήμου» σκέτο το κείμενο από το «Φως των Ελλήνων» γιατί διαπίστωσα ότι από όσους μου μίλησαν για το βιβλίο, σχεδόν κανείς δεν το είχε διαβάσει. (Εκτός από τον John Fowles με τα ελάχιστα ελληνικά του). Αργότερα το ανέβασα και στο site μου. Άρχισα να σκέπτομαι ότι η ιδέα του «φωτογραφικού δοκιμίου», που επιχείρησα με αυτό το βιβλίο ήταν μάλλον απρόσφορη. Συνδυασμός νόθος, είδος μικτό - και ίσως - μη νόμιμο.

Επιμένω όμως στην ιδέα της πρόσμιξης – και κάνω μία νέα απόπειρα σε αυτό το blog. Όπου εικόνες και κείμενο μαζί θα σχολιάζουν αλληλεπιδρώντας.



Φωτοβιογραφία – 60 χρόνια κλικ

Η πρώτη δική μου μηχανή ήταν ένα μαύρο κουτί, δεν θυμάμαι μάρκα. Μία επιβίωση της βασικής camera obscura. Η μηχανή δεν υπάρχει πια, υπάρχουν όμως οι πρώτες φωτογραφίες της, με κατσαρές πλευρές: Η μητέρα χαμογελάει πίσω από μία τριανταφυλλιά, το 1948. Πρώτη χλωμή απόπειρα σύνθεσης, στα δεκατρία μου.

Από τις κατοπινές μηχανές θυμάμαι την Agfa Silette που με συνόδεψε φοιτητή στην Γερμανία και μία Voigtlaender με περισσότερες αξιώσεις. Αλλά τότε συνέχιζα την παράδοση των αναμνηστικογράφων. Οι δύο μηχανές που με έκαναν να προβληματιστώ και να συνειδητοποιήσω την φωτογραφία σαν γλώσσα, ήταν η Rolleiflex και η Nikon F.

Η κλασική διοπτρική Rollei με τον υπέροχο Planar 1:2.8 με έμαθε να βλέπω. Επάνω στο τετραγωνισμένο θαμπόγιαλό της ζύγιζα κάθε λεπτομέρεια της ανεστραμμένης εικόνας. Η παραμικρή απόκλιση ανασύνθετει όλο το πλάνο. Η Rolleiflex μου έδωσε την φωτογραφία σαν σύνθεση.

Αντίθετα, η Νikon με δίδαξε την φωτογραφία σαν (παγωμένη) κίνηση. Μου επέτρεψε να παρακολουθώ και να υφαρπάζω. Με τους πρώτους φακούς zoom πολλαπλασίασε τις κινητικές δυνατότητες.

Η "στατική" Rollei ήρθε στη ζωή μου το 1964 και η "κινητική" Nikon το 1968. Κάποια στιγμή, η εύχρηστη Νikon κέρδισε το παιχνίδι και εκτόπισε την συντρόφισσά της. Εκεί βοήθησε πολύ και η ύπαρξη φιλμ όπως το Κodachrome 25 και 64 που έβγαιναν μόνο στα 35 mm.

Η δουλειά μου στην διαφήμιση (όπου θήτευσα είκοσι χρόνια), με έμαθε πολλά για την φωτογραφία. Η διαφημιστική φωτογραφία είναι μία άσκηση ακρίβειας στην έκφραση - όπως άλλωστε και το διαφημιστικό κείμενο.

Από το 1997 φωτογραφίζω κυρίως ψηφιακά – και, αντίθετα με τις παλιότερες αρχές μου, επεξεργάζομαι τις φωτογραφίες στον υπολογιστή.

Η φωτογραφία δεν έπαιξε ποτέ τον πρώτο ρόλο στα πράγματα που κάνω. Είμαι ένας άνθρωπος που γράφει. Ωστόσο δεν θα μπορούσα να φανταστώ την ζωή μου χωρίς αυτήν. Μου είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα μετά από έντονη συγγραφική εργασία. Νομίζω πως με ξαναφέρνει κοντά στο συγκεκριμένο - έστω κι αν δουλειά της είναι να το μεταβάλλει σε αφηρημένο τέχνημα.

Οι απόψεις μου για την αισθητική της φωτογραφίας βρίσκονται στο δοκίμιο «Φως, γραφή, φωτογραφία» που τυπώθηκε σαν επίμετρο στο «Φως των Ελλήνων».

Φωτογραφίες μου έχουν χρησιμοποιηθεί σε εξώφυλλα δικών μου και άλλων βιβλίων, περιοδικών καθώς και δίσκων. Έχω κάνει τρεις εκθέσεις, έχω εκδώσει δύο άλμπουμ και έχω δημοσιεύσει σε περιοδικά ελληνικά και ξένα. Παρ' όλο που κέρδισα χρήματα από την φωτογραφία, θεωρώ τον εαυτό μου πάντα ερασιτέχνη, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης.



Οι φωτογραφίες από το "Φως των Ελλήνων".

Δευτέρα, Ιανουαρίου 08, 2007

Αλκυονίδες

Οι πιο όμορφες μέρες του χρόνου!

Φως απέραντο αλλά όχι βαρύ και κάθετο όπως του καλοκαιριού - διαυγές, διάφανο και πλάγιο, που γράφει παντού.

Η χαρά του φωτογράφου.




Έρχομαι από τα Κιούρκα - όπου αγώνας αδυσώπητος.

Βγαίνουν τα τελευταία τριαντάφυλλα - ενώ
το τελευταίο νεκρό φύλλο του πλατάνου γαντζώνεται στο κλαδί
και δεν λέει να πέσει.




Οι κεραμιδόγατοι λιάζονται, χορτάτοι στην στέγη...




Και πλήθος νέα λουλούδια ξεφυτρώνουν συνεχώς - λες και είναι άνοιξη!



Κάτω μακριά στην κοιλάδα ο βασιλιάς όλων των κυπαρισσιών, τεράστιο θαυμαστικό της φύσης, εποπτεύει τα πάντα.




Κι άλλα - κι άλλα - κι άλλα τριαντάφυλλα!




Πίσω στην Αθήνα διαβάζω για το άρθρο 16.



Α, μα το έχω εντελώς χεσμένο το άρθρο 16.

Τι είναι ένα νεκρό γράμμα μπροστά σε μία αλκυονίδα μέρα!

Νεκρό - νεκρό είτε ψηφιστεί είτε όχι - ενώ ο ήλιος...

ενώ τα άνθη... ενώ η ζωή...

________________________________________________


Φωτογράφισα σήμερα το πρωί στο κήπο μου, με Lumix.

Κυριακή, Ιανουαρίου 07, 2007

Θυμάμαι τον Τάκη



Για είκοσι και περισσότερα χρόνια κάθε Πρωτοχρονιά ο Δημήτρης Χορν μας έστελνε μία τεράστια Αλεξανδριανή. Έτσι, κάθε φορά που θα συναντήσω μία γλάστρα με αυτό το λουλούδι, θυμάμαι τον καλό φίλο, τον ταλαντούχο ηθοποιό, τον καλλιεργημένο εστέτ (λες και τον είχε δημιουργήσει ο Oscar Wilde), τον άψογο gentleman, τον πνευματώδη συνδαιτημόνα.

Αλίμονο - η τέχνη του ηθοποιού είναι γραμμένη στο νερό... Όταν περάσουν λίγα χρόνια θα μείνουν μόνον οι ταινίες που μισούσε. Ο αέρινος θα έχει χαθεί.

Βόλτα στον Υμηττό

"Εκεί ψηλά στον Υμηττό υπάρχει ένα μυστικό".

Λίγοι το ξέρουν - είναι καλά κρυμμένο μέσα στην πυκνή βλάστηση.




Πολλοί γνωρίζουν την Μονή της Καισαριανής.
Αλλά πόσοι έχουν επισκεφθεί την Μονή Αστερίου, μερικά χιλιόμετρα παραπάνω;



Είναι και αυτή του 11ου αιώνα, σε πιο ωραία θέση, με εκπληκτική θέα. Χωμένη μέσα σε μία πτυχή του βουνού δεν φωτογραφίζεται ολόκληρη από πουθενά.




Μόνιμα κλειστή, η πόρτα μανταλωμένη με λουκέτα αλλά...



...μέσα από την χαραμάδα η μηχανή απεικόνισε την αυλή του μοναστηριού.




Από την μονή φαίνεται ολόκληρο το λεκανοπέδιο ως την Πάρνηθα, το Αιγάλεω και την θάλασσα. Ένας αγαπημένος περίπατος.



Κομψός ο τρούλλος, εναρμονίζεται με τα δέντρα.



Ανεβαίνοντας ψηλότερα βρίσκουμε ένα παλιό παρατηρητήριο...




...ποδηλάτες που ξεκουράζονται από την ανάβαση...




και το γνωστό δάσος από κεραίες. Ευτυχώς...



...από την άλλη του πλευρά είναι το αττικό παν - ως την Αίγινα.




_____________________________________

Δοκιμή μιας ψηφιακής compact (Panasonix Lumix TZ1, φακός Leica 10Χ) το απόγευμα της 6ης Ιανουαρίου 2007.