Τρίτη, Ιουλίου 20, 2010

Οι ρίζες της βίας


Με ρώτησαν σε μία ραδιοφωνική εκπομπή: «Γιατί στην Ελλάδα έχουμε τρομοκρατία;» Απάντησα πρόχειρα. Αργότερα ξανασκέφθηκα το ερώτημα.

Μία πρώτη απάντηση είχα δώσει στα «Αναμασήματα» και μετά στο «Ειρωνικό Νεοελληνικό Λεξικό»:

Αγωνιστές (ή αντιστασιακοί ή μαχητές της ελευθερίας): Άτομα φέροντα όπλο και προκήρυξη. Μετά τη δικτατορία, από την ανάγκη μας να επινοήσουμε αντιστασιακούς, αναδείξαμε σε τέτοιους κι όλους ανεξαιρέτως τους τρομοκράτες - δικούς μας και ξένους. Έτσι την αίγλη του «αγωνιστή» κέρδισαν η 17 Νοέμβρη, ο ΙRA η ETA, η RAF, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, ο Μπιν Λάντεν και οποιοσδήποτε άλλος φανατικός κουμπουροφόρος σκότωνε ανυπεράσπιστους πολίτες σε δημοκρατικά καθεστώτα. Ακόμα και σήμερα επικρατεί σύγχυση - άνθρωποι ειρηνόφιλοι και προοδευτικοί γράφουν με θαυμασμό για δολοφόνους, μόνο και μόνο επειδή καλύπτουν την βία κάτω από μία οποιαδήποτε ιδεολογία. (Τελικά η βία γεννάει μόνο βία. Το μόνο επίτευγμα της 17Ν, ήταν ο «τρομονόμος»).

Αυτά το 1996. Από τότε δεν άλλαξαν πολλά. Η έξαρση της εξέγερσης (και της βίας) καλά κρατεί. Προχθές στην «Καθημερινή» ο Θάνος Βερέμης έγραψε: «Ακόμα και σήμερα, οι κλεφταρματολοί βρίσκονται πιο κοντά στις καρδιές των Ελλήνων από ότι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος».

Μία ερμηνεία είναι λοιπόν ότι αυτή η κοινωνία ανέχεται (αν όχι εξαίρει) την βία. Γιατί όμως;

Εδώ χωράνε διάφορες ερμηνείες που σχετίζονται με παθογένειες της κοινωνίας μας. Η μεγαλύτερη για μένα είναι η ανασφάλεια που νιώθουν οι Έλληνες και το απόλυτο έλλειμμα εμπιστοσύνης. Νιώθουν αδικημένοι και ριγμένοι, ως άτομα και ως έθνος. Εξυφαίνουν απίθανες θεωρίες συνομωσίας μέχρι που οι ψυχίατροι να μιλάνε για μανία καταδιώξεως και ελληνική παράνοια.

Μία κοινωνία που δεν οργανώθηκε ποτέ σε χώρο πολιτών, που επιβιώνει από τις πελατειακές εξαρτήσεις της, που όλοι οι θεσμοί της είναι ύποπτοι και υπονομευμένοι, γεμίζει τα μέλη της με άγχος, θυμό και ανασφάλεια.

Η τελευταία κρίση και οι σωρευτικές αποκαλύψεις διαφθοράς και διαπλοκής έκαναν ακόμα μεγαλύτερο το έλλειμμα εμπιστοσύνης όλων προς όλους. Ένα διάχυτο αίσθημα αδικίας κυριαρχεί. Εκεί λοιπόν, η «ξεκάθαρη» λύση που δίνει το περίστροφο του τρομοκράτη αποκαθιστά το δίκαιο όπως παλιά το τόξο του Ρομπέν και το σπαθί του Ζορό.

Μέχρι να υπονομευτεί και ο θεσμός της τρομοκρατίας. Ως τώρα, πολλοί που διαφωνούσαν με τις μεθόδους της, πίστευαν στην αγνότητα των προθέσεών της. Αυτή όμως η τελευταία της πράξη μοιάζει διπλά ύποπτη. Ίσως τους οδηγήσει να αναθεωρήσουν. Μακάρι.


Υ. Γ. Δεν γνώριζα τον Σωκράτη Γκιόλια και δεν σύχναζα στο «Τρωκτικό». Ανέβασα αυτό το κείμενο την ώρα της κηδείας του, ως αποχαιρετισμό σε blogger και πράξη διαμαρτυρίας για την τυφλή βία. Σήμερα, 20 του μηνός, επέτειο του Αττίλα που με έκανε πριν 36 χρόνια να γράψω το «Δεν Ξεχνώ».

Αλίμονο όμως, όλοι ξεχνάμε και πρώτοι οι Ελληνοκύπριοι που, βολεμένοι στην ευμάρειά τους, μοιάζει να έχουν σιωπηλά αποδεχθεί την de facto διχοτόμηση…